داربست چیست؟

داربست یک سازه چوبی یا فلزی موقتی است که برای دسترسی به نقاط دشوار به هنگام ساخت یا تعمیر ساختمان‌ها و دیگر سازه‌ها بکار می‌رود. داربست ها که از میله‌های فلزی و چوبی ساخته می‌شوند گاه به عنوان تکیه‌گاه برای بخشی از دیگر سازه‌ها هم استفاده می‌شوند. ساخت داربست ها مهارت ویژه‌ای نیاز دارد زیرا در صورت فروریختن یک داربست خطر تلفات جانی بسیار زیاد است. داربست های فلزی قالباً بصورت لوله های ۶متری،۳متری و قالب و بست تشکیل میشوند. داربست فلزی رودهن ولی چون ساختمانها در متراژهای مختلفی ساخته شده اند لوله هایی با متراژهای کوچکتر وبزرگترنیز در نصب داربست کاربرد دارند. یکی از ویژگی های داربست خوب داشتن فاصله مناسب بابدنه است که معمولاً ۳۰cmاست .در بعضی مواقع نیز به دستور بنا و یا معمار و مهندسین مربوطه نسبت به نوع انجام کار در روی بدنه فاصله ها کم یا زیاد میشوند.

اجزای تشکیل دهنده داربست (تجهیزات کوچک)

در کنار تجهیزات بزرگ، از تجهیزات کوچک نیز در ساخت بست های فلزی استفاده می کنند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• بست
• مغزی
• آچار
• انبردست، سیم چین و گاز انبر
• برچسب داربست‌ها
• نردبان‌های محافظ

در هنگام استفاده از این تجهیزات و نصب آن باید نکات ایمنی بستن داربست رعایت شود.

معرفی بست داربست فلزی و مغزی

در داربست فلزی، بست‌ها به عنوان عنصر اصلی و حیاتی ایفای نقش می‌کنند. بست‌ها به عنوان عنصر اسکلتی ساختمان به صورت افقی نصب می‌شوند و هدف اصلی آن ساختن یک سازه محکم و پایدار است.

مغزی

یکی از اصلی ترین عناصر در ساخت این سازه های فلزی، مغزی می باشد. مغزی‌ها بر روی ستون‌ها و بست‌های عرضی نصب می‌شوند و به صورت افقی یا عمودی در سازه قرار می‌گیرند. این عناصر عمدتاً توسط جوش اتصال داده می‌شوند.

آچار مخصوص داربست‌ها

آچار مخصوص بستن بست‌ها از دو نوع متفاوت تولید می‌شود:

• جهت نصب داربست‌های کوچک
• جهت نصب داربست‌های بزرگ‌تر و قطورتر.

از هر دو نوع آن ها، به دلیل ایمنی و پایداری سازه هنگام نصب بست‌ها استفاده می کنند.

انبردست، سیم چین و گاز انبر

نصب داربست فلزی به کمک ترکیبی از انبردست، سیم چین و گاز انبر انجام می‌شود و برای اجرای صحیح آن، نیاز به مهارت و دانش فنی دارید.

برچسب داربست

برچسب‌گذاری داربست باعث می‌شود ساختمان ها و پروژه‌های مهندسی قابلیت پیگیری داشته باشند و در صورت بروز خطایی در سازه، بتوان به راحتی بست‌های لازم جهت تعمیرات را پیدا کنند. همچنین، با استفاده از برچسب این سازه های فلزی می‌توان به راحتی بسیاری از جزئیات دیگر را شناسایی کرد.

نردبان های محافظ

اصلی‌ترین وظیفه نردبان‌های محافظ، ایجاد ایمنی برای کارگران است. با نصب این نردبان‌ها، کارگران می‌توانند در زمان کار و اجرای سازه با آسودگی و اطمینان بیشتری به بالا و پایین بروند و از بروز خطراتی مانند سقوط یا لغزش جلوگیری می شود.

انواع داربست

داربست مثلثی :  این نوع داربست از فریمهای مثلثی تشکیل شده اند که به صورت نر و ماده به یکدیگر متصل می‌شوند و در کفراژبندی دال یا تیر و همچنین پلها به کار می‌روند. فریم این نوع داربست در سه تیپ ۵/۰ و۷۵/۰ و ۱ متری تولید می‌شوندکه با قرار دادن سرجکهای قابل رگلاژ در قسمت بالای این داربست ها برای هر ارتفاعی قابل تنظیم می‌‌باشند. عرض فریم‌های داربستی مثلثی ۱۲۰ سانتی‌متر می‌باشد که می‌تواند دارای مقاطع افقی مثلثی یا مربعی باشد.

مزایای استفاده از داربست های مثلثی به شرح ذیل است: ۱٫ سهولت و سرعت در باز و بسته شدن و عدم نیاز به آچار جهت بستن اتصالات / ۲٫ باربری بسیار زیاد در کفراژ بندی دالهای بتنی به لحاظ داشتن عضوهای مورب ثابت / ۳٫عدم نیاز به کارگر ماهر داربست بندی و مونتاژ قطعات توسط کارگر ساده

داربست چکشی ستاره

این نوع داربست از پایه‌های قائم و مهارهای افقی در اندازه‌های مختلف تشکیل شده است. پایه های این نوع داربستها در طولهای ۳، ۵/۲، ۵/۱ و ۱و۵ / متر تولید می‌شوند و با قرار دادن سرجک‌های قابل رگلاژ در قسمت بالائی و پایه جکهای قابل رگلاژ در قسمت پائین داربست برای هر ارتفاع و اختلاف ترازی قابل تنظیم می‌باشد. نصب مهارهای افقی بر پایه‌های داربست به سادگی و با ضربه چکش امکان‌پذیر می‌باشد و اتصال پایه‌های داربست به یکدیگر با مغزی و پین میسر خواهد شد.

مزایای استفاده از داربست های چکشی به شرح ذیل می‌باشد: .۱سهولت و سرعت در باز و بسته شدن و عدم نیاز به آچار جهت بستن اتصالات / .۲قابل توسعه در پلان و در ارتفاع بدون محدودیت و عدم / .۳نیاز به مهاربندی در ارتفاع‌های زیاد / .۴قابل استفاده در داربست‌ بندی نمای ساختمان‌ها و یا تأسیسات پالایشگاهی و غیره / .۵باربری زیاد در کفراژ بندی دالهای بتنی / .۶عدم نیاز به کارگر ماهر داربست بند و مونتاژ قطعات توسط کارگر ساده / .۷سهولت در جابجایی و انتقال آن به دلیل سبک بودن قطعات / قابل استفاده در کفراژبندی سقفهای قوسی و غیر همسطح / ۹٫ داربست چکشی ستاره ای نقاط مشترک و تفاوت هایی با داربست های چکشی کاسه ای دارد. / سرعت مونتاژ ودمونتاژ در این نوع داربست بسیار سریعتر از انواع دیگر داربست است .

داربست چکشی کاسه ای : این نوع داربست از پایه‌های قائم و مهارهای افقی در اندازه‌های مختلف تشکیل شده است. پایه های این نوع داربستها در طولهای ۳ ، ۲/۴ ، ۱/۸ ، ۱/۲ ، ۰/۶ متر تولید می‌شوند و با قرار دادن سرجک‌های قابل رگلاژ در قسمت بالائی و پایه جکهای قابل رگلاژ در قسمت پائین داربست برای هر ارتفاع و اختلاف ترازی قابل تنظیم می‌باشد. داربست فلزی وادان نصب مهارهای افقی بر پایه‌های داربست به سادگی و با ضربه چکش امکان‌پذیر می‌باشد و اتصال پایه‌های داربست به یکدیگر با مغزی و پین میسر خواهد شد.

مزایای استفاده از داربست‌های چکشی به شرح ذیل می‌باشد: .۱سهولت و سرعت در باز و بسته شدن و عدم نیاز به آچار جهت بستن اتصالات / .۲قابل توسعه در پلان و در ارتفاع بدون محدودیت و عدم / .۳نیاز به مهاربندی در ارتفاع‌های زیاد / .۴قابل استفاده در داربست‌بندی نمای ساختمان‌ها و یا تأسیسات پالایشگاهی و غیره / .۵باربری زیاد در کفراژ بندی دالهای بتنی / .۶عدم نیاز به کارگر ماهر داربست بند و مونتاژ قطعات توسط کارگر ساده / .۷سهولت در جابجایی و انتقال آن به دلیل سبک بودن قطعات / قابل استفاده در کفراژبندی سقفهای قوسی و غیر همسطح / *. داربست چکشی ستاره ای نقاط مشترک و تفاوت هایی با داربست های چکشی کاسه ای دارد.

داربست فلزی در نمای ساختمان

داربست فلزی در این فضا برای ساختمان های در حال ساخت استفاده میگردند که به سنگ کاری / سیمان کاری / کامپوزیت کاری / جوش کاری / برق کاری و به سایر کسانی که احتیاج به فضای نمای ساختمان و کار بر روی آن دارند، به راحتی و در کمترین زمان ممکن دسترسی دارند.

* نکته مهم در استفاده از دابست فلزی در ساختمان ها: در ساختمان هایی نیاز بیش از ارتفاع 30 متر داربست دارند باید عملیات کفاژ بندی انجام شود تا از وقوع خطرات احتمالی در بست داربست جلوگیری کرد.

داربست فلزی در حفاظ یا جان پناه ساختمانی

معمولا ساختمان هایی که در محدوده تردد عابران پیاده، وسایل نقلیه و اساسا در محدوده پر خطر مانند: خیابان ها، کوچه ها هستند نیاز به محدوده جان پناه یا محفاظ دارد. محفاظ نوع دیگری از سازه های داربست فلزی است که برای جلوگیری از خطرات احتمالی مانند ریزش سنگ، مصالح ساختمانی، ابزار آلات در محدوده پر خطر، برای جلوگیری از صدمات مالی و جانی و حفظ ایمنی عابران مورد استفاده قرار میگیرند.

داربست فلزی در مصارف ساختمانی کوچک

در ساخت آپارتمان ها در نماکاری، برق کاری، ایجاد حاشیه و فضای امن برای عابرین در خیابان و… مورد استفاده قرار میگیرد؛ و برای اتصال لوله های داربست به یکدیگر از بست داربست در نوع های سبک و سنگین استفاده میگردد.

داربست فلزی در نمایشگاه ها و غرفه ها

همانطور که در قبل اشاره شد داربست های فلزی مصارف مختلفی دارند که یکی از این مصارف غرفه ها و نمایشگاه ها میباشند. در ایجاد برخی از نمایشگاه ها برای ساخت اسکلت و بدنه نمایشگاه از داربست فلزی استفاده و میگردد، و سپس بر روی آن پوششی برای جلوگیری از ورود نور آفتاب و یا باران کشیده میشود.

ارتفاع داربست های فلزی

داربست ها میتوانند ارتفاع ها بسیاری زیادی داشته باشند تمامی لوله های داربست طول 6 متری دارند که از طریق رابط لوله داربست فلزی، لوله ها به یکدیگر متصل میشوند و میتوانند طول و ارتفاع بیشتری داشته باشند.

اتصالات داربست فلزی بند از لوله‎ های فولادی با قطر 50 سانتیمتر و ضخامت 4 میلی متر تشکیل شده است. داربست فلزی پردیس برخلاف آنچه اکثرا تصور می‎کنند؛ سر هم کردن این لوله‎ها کار سختی نیست. تنها کافی است لوله‎ها را به وسیله بست به یکدیگر متصل کنید. تنها زمان کمی کافی است که شما یک داربست با ارتفاع بلند داشته باشید. این نوع داربست را برای اینکه امن باشد و واژگون نشود باید به دیوار وصل کرد. از دیگر لوازمی که در اتصال یک داربست فلزی استفاده می‎شود باید به بست لوله‎های افقی، میله شکاف‎دار اتصال، پایه قابل تنظیم، صفحه زیر ستون و... اشاره کرد.

نوعی از داربست‎های فلزی هستند که همانطور که ذکر شد اتکایشان به دیوارهای ساختمان است. این داربست‎ها بیشتر برای زمان‎هایی کاربرد دارند که بر پا کردن داربست از روی زمین امکان پذیر نیست یا برپایی آن هزینه بسیار زیادی را در پی خواهد داشت. به این داربست‎ها داربست سکویی نیز می‎گویند زیرا مانند سکویی پیش آمده هستند. مزیت این نوع داربست فلزی این است که می‎توان آن را هنگام پایان کار جدا کرد و به ساختمان بعدی که نیاز به داربست دارد به کمک جرثقیل وصل کرد.

داربست فلزی یا چوبی ؟

موارد استفاده از داربست فلزی زیاد است که مهم‎ترین و رایج‎ترین آنها استفاده از داربست فلزی برای نمای ساختمان می‎باشد؛ نمای ساختمان همیشه به چیزهایی مانند سیمان کاری، سنگ‎کاری، جوش کاری، برق‎کاری و ... وجود دارد که انجام این کارها بدون وجود داربست امکان‎پذیر نمی‎باشد.

توجه داشته باشید برای ساختمان‎هایی که بیش از 30 متر ارتفاع دارند باید از حفاظ یا جان پناه ساختمانی برای امنیت بیشتر افراد استفاده شود. درحال حاضر داربست فلزی قالبی به‎عنوان یک سازه موقت بیشترین استفاده را در ساختمان‎سازی‎ها دارد. نوع دیگر از داربست‎های فلزی، داربست فلزی کفراژ از زیر بتون است که بیشتر نصب سقف ساختمان‎ها بلند که ارتفاعی بیش از 4 متر دارند استفاده می‎شود.

قطع بتون در این نوع داربست اهمیت زیادی دارد. هر چه قطر بتون بیشتر شود، فاصله بین پایه‎ها باید کمتر شود. داربست فلزی به‎صورت کفراژ برای خفاظت از سازه اصلی نیز یکی دیگر از انواع داربست‎های فلزی است که برای ساختمان‎هایی با ارتباع بسیار زیاد استفاده می‎شود.

منبع : داربست فلزی دماوند